Περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος

Ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός

Πιστεύουμε σ᾿ ἕνα Θεό, μία πρωταρχικὴ αἰτία, χωρὶς ἀρχή, ἀδημιούργητη, ἀγέννητη, ἄφθαρτη καὶ ἀθάνατη(...).

Πιστεύουμε σ᾿ ἕναν Πατέρα, ποὺ εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ αἰτία ὅλων τῶν δημιουργημάτων, ποὺ δὲ γεννήθηκε ἀπὸ κανέναν, πού μόνος αὐτὸς εἶναι χωρὶς ἀρχικὴ αἰτία καὶ ἀγέννητος· ὁ ὁποῖος εἶναι βέβαια δημιουργὸς ὅλων, ἀλλὰ κατ᾿ οὐσία Πατέρας ἑνὸς καὶ μόνου, δηλαδὴ τοῦ μονογενῆ Υἱοῦ του, τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ εἶναι προβολέας τοῦ Παναγίου Πνεύματος(...).

Πιστεύουμε καὶ σ᾿ ἕναν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, τὸ μονογενή, τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε ἀπὸ τὴν οὐσία τοῦ Πατρὸς προαιωνίως· φῶς ποὺ ἐξῆλθε ἀπὸ τὸ φῶς, Θεὸ ἀληθινὸ πού γεννήθηκε ἀπὸ τὸν ἀληθινὸ Θεό· Υἱὸ ποὺ γεννήθηκε καὶ δὲ δημιουργήθηκε, ποὺ εἶναι ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα καὶ εἶναι αὐτὸς διὰ τοῦ ὁποίου δημιουργήθηκαν τὰ πάντα. Ὅταν λέμε ὅτι «αὐτὸς ἐγεννήθη πρὸ πάντων τῶν αἰώνων», δεικνύουμε ὅτι ἡ γέννησή του εἶναι ἄχρονη καὶ χωρὶς ἀρχή· διότι δὲν ἔφθασε ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία στὴν ὕπαρξη ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι ἡ ἀκτινοβολία τῆς θείας δόξας, ὁ τύπος τῆς ὑποστάσεως τοῦ Πατρός, ἡ ζωντανὴ σοφία καὶ δύναμη, ὁ Λόγος, ὁ ὁποῖος ἔχει προσωπικὴ ὑπόσταση, ἡ οὐσιώδης καὶ τέλεια καὶ ζωντανὴ εἰκόνα τοῦ ἀοράτου Θεοῦ, ἀλλὰ συνυπῆρχε πάντοτε μὲ τὸν Πατέρα καὶ ἦταν στοὺς κόλπους του, καὶ γεννήθηκε ἀπὸ αὐτὸν προαιωνίως καὶ χωρὶς ἀρχή· διότι ποτὲ δὲν ὑπῆρχε ὁ Πατὴρ χωρὶς νὰ ὑπάρχει ὁ Υἱός, ἀλλὰ συγχρόνως ὑπῆρχαν ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱὸς ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ αὐτόν(...).

Ὅμοια πιστεύουμε καὶ σ᾿ ἕνα Πνεῦμα Ἅγιο, τὸ Κύριο καὶ ζωοποιὸ, τὸ ὁποῖο ἐκπορεύεται ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ ἀναπαύεται στὸν Υἱὸ, τὸ ὁποῖο προσκυνεῖται καὶ δοξάζεται ὁμοῦ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό, διότι εἶναι ὁμοούσιο καὶ συναιώνιο· στὸ Πνεῦμα ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὸ Θεό, τὸ εὐθές, τὸ ἡγεμονικό, τὴν πηγὴ τῆς σοφίας καὶ τῆς ζωῆς καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ, τὸ ὁποῖο εἶναι Θεὸς καὶ συνυπάρχει καὶ προσφωνεῖται ὁμοῦ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό, ἀδημιούργητο, πλῆρες, δημιουργικό, παντοκρατορικό, παντουργό καὶ παντοδύναμο(...).

Καθένα ἀπὸ τὰ τρία πρόσωπα ἔχει τέλεια προσωπικὴ ὑπόσταση. Οἱ τρεῖς ὑποστάσεις ἀλληλοϋπάρχουν, γιὰ νὰ μὴν εἰσαγάγουμε νέα διδασκαλία περὶ πλήθους καὶ ὁμίλου θεῶν. Μὲ τὶς τρεῖς βέβαια προσωπικὲς ὑποστάσεις ἐννοοῦμε τὸ ἀσύνθετο καὶ ἀσύγχυτο, ἐνῶ μὲ τὸ ὁμοούσιο καὶ τὴν ἀλληλοΰπαρξη τῶν προσωπικῶν ὑποστάσεων καὶ τὴν ταύτιση τοῦ θελήματος καὶ τῆς ἐνέργειας καὶ τῆς δυνάμεως καὶ τῆς ἐξουσίας καὶ τῆς κίνησης γνωρίζουμε τὸ ἀδιαίρετο τῆς θείας φύσης καὶ τὴν ὕπαρξη ἑνὸς Θεοῦ. Διότι πράγματι ὑπάρχει ἕνας Θεός, ὁ Θεὸς καὶ ὁ Λόγος καὶ τὸ Πνεῦμα του.